مناطق جنگی خوزستان

شلمچه:

منطقه مرزی شلمچه در منتها اله غرب خرمشهر واقع شده است و نزدیك ترین نقطه مرزی به بصره می باشد. شلمچه یكی از محورهای هجوم دشمن در 31/6/59 به خرمشهر بود. در عملیات بیت المقدس اگر چه خرمشهر آزاد شد ولی با توجه به اهمیت نظامی شلمچه، دشمن به سختی از آن دفاع كرد و آن را در اشغال خود نگه داشت و پس از آن موانع، استحكامات و رده های دفاعی متعددی در این منطقه ایجاد كرد. رزمندگان اسلام با اجرای عملیات كربلای 5 در دی ماه 1365، این مواضع را در هم شكستند و شلمچه را آزاد كردند.

طلائیه:
حدود 45 كیلومتر از جاده اهواز را طی می كنید، به سه راهی ای بر میخورید به نام طلائیه، یك جاده فرعی شما را به سمت غرب تا نزدیكی مرز ایران و عراق می برد، درست در كنار مرز، پاسگاه طلائیه نامیده می شود. این منطقه یكی از محورهای مهم عملیات های خیبر و بدر می باشد و نیز كلیدی برای حفظ جزایر مجنون. بعد از جنگ در این مكان مقری جهت جستجوی پیكر مطهر شدا دایر شد. در مكانی كه تعداد زیادی از شهدا كشف شد حسینیه ای به نام حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) بنا شد كه اكنون میزبان زائران كربلای طلائیه می باشد.

اروند كنار:

یكی از بخش های شبه جزیره آبادان است كه در 48 كیلومتری جنوب شرقی آبادان و در انتهای جاده آبادان-اروندكنار واقع شده است. این منطقه شاهد یكی از موفق ترین و بزرگ ترین نبرهای دوران دفاع مقدس می باشد. در عملیات والفجر8 غواصان خط شكن شبانه از اروند گذشته، خط دشمن را شكسته و موفق به آزادسازی منطقه فاو شدند. این عملیات ضربه مهلكی بر كمر ارتش بعث وارد آورد.

معرفي مناطقي از خوزستان

ارتفاعات برقازه:

ارتفاعاتي هستند در نزديكي چنانه ودر سال 1359 سقوط كرده ودر زماني كه نيروهاي بعثي در آن مستقر بودند سنگرهاي بتوني در آن بنا كرده كه به نام دژ برغازه معروف است ودر عمليات فتح المبين آزاد شده است. و در ح م(75-62)ن چنانه قرار دارد .

راه آهن خرمشهر: در ميدان مقاومت خرمشهر واقع است ودر روزهاي ابتدايي در جريان مقاومت 35 روزه خرمشهر شاهد درگيريهاي سختي بوده است

رقابيه: كوههايي وجود دارند به نام رقابيه كه نام عربي است و تنگه در آنجا واقع است.بعد از 18 ماه اشغال در عمليات فتح المبين آزاد شد. و در ح م(79-53)ن چنانه قرار دارد .

رودخانه سابله: اين رودخانه يكي از شعبات رودخانه كرخه مي باشد اين رودخانه در مختصات (32-95 )ن سوسنگرد از كرخه جدا شده وبه هورالهويزه مي ريزد . رودخانه مانعي در جلو پيشروي رزمندگان اسلام در عمليات طريق القدس بود

رودخانه نيسان: نيسان نام رودخانه اي است كه از رودخانه كرخه در ح م (32-95) ن سوسنگرد- شمال شهر سوسنگرد جداشده و در منطقه جراحيه در حاشيه هورالعظيم وارد هورالعظيم مي شود . در زبان محلي و عربي خوزستان به رودخانه شط گفته مي شود لذا شط نيسان همان رودخانه نيسان است . .

مسیرهای گردشگری جنگ استان خوزستان

 مسير اول از پادگان دوكوهه به فکه و تنگه چزابه

 پادگان دوكوهه : در 5 كيلومتري شهر انديمشك كه دردوران دفاع مقدس مقرچند لشكر وتيپ سپاه از جمله لشكر 27 حضرت محمد رسول‌الله (ص) بوده است. دراين پادگان آموزش‌هاي لازم وسازماندهي نيروها صورت مي‌گرفت. پادگان دوكوهه يادآور شهداي عالي قدري همچون همت، كريمي، دستواره و... مي‌باشد.

 انديمشك: اين شهرميزبان رزمندگاني ازنقاط مختلف ايران اسلامي بود كه براي حضوردرمناطق عملياتي شوش ودزفول با قطار عازم خوزستان بودند . درطول 8 سال دفاع مقدس بارها مورد حملات توپخانه‌اي، هوايي و موشكي عراق قرار گرفت و قبل از يكي از عمليات‌ها ايستگاه راه‌آهن اين شهر مورد هجوم هوايي قرار گرفت كه آثار واگن‌هاي منهدم شده همچنان در اين ايستگاه موجود است.

 جاذبه های تاریخی : بقعه امیر سیف ، بقعه محمود بن علی ، امامزاده احمد بن موسی کاظم (ع) ، قدمگاه امام رضا(ع) ، کلیسای قدیمی

درباره خوزستان

خوزستان یا «شکرستان» از دیرباز مهد تمدن و فرهنگ بوده و قابلیت‌های سرشاری در این زمینه داشته که تاریخ، گواه صادقی بر این مدعاست. درباره واژه «خوزستان»، معانی و تعابیر فراوانی وجود دارد که قدمت و دیرینگی این خطه را آشکار می‌سازد. خوزی‌ها قوم اولیه ساکن این سرزمین بودند و با ایلامیان هم تبار بودند. «ابن منظور» به سال ۷۱۱ ه.ق. در «لسان العرب» اشاره دارد: و الخوز جیل من الناس، اعجمی معرب، یعنی: «خوز» قوم یا قبیله‌ای از مردم عجمند.از سوی دیگر «خوز» را به معنی «شکر» و «نیشکر» نیز معنا می‌کنند. زیرا خاک حاصلخیز و بارور خوزستان، استعداد ویژه‌ای برای رشد این گیاه داشته و آنجا بهترین محصول نیشکر را به دست می‌داده‌است.

«خوزستان» در دوران باستان، به‌ویژه‌، در دوره هخامنشی به دو ناحیه تقسیم می‌شد: بخش‌های شمال و شمال شرقی که انشان (انزان) نام داشت و سرزمینهای باصفا و کوهستانها و جنگلهای فراوانی را شامل بود، و ناحیه جنوبی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب و دشتهای حاصلخیز و جلگه‌ای جنوبی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب و دشتهای حاصلخیز و جلگه‌ای سرسبز و پرآب بوده که به قاره‌ای کوچک و مستعد می‌ماند. بخش‌های جنوبی که «عیلام» نام داشته یادآور تمدنهای دیرینه خوزستان است و بشدت تحت تأثیر فرهنگ «میان رودان»عراق کنونی بوده و جغرافیای وسیعی را شامل می‌شده که حد فاصل لرستان و خوزستان و سواحل خلیج فارس امروزی است.

اهوازپیش از اسلام

در زمان عیلامیها در حدود شهر کنونی اهواز شهری بنام اوکسین قرار داشته‌است اوکسین احتمالاً تلفظ یونانی اوز یا هوز است مراد از آن همان خوزستان است. در زمان هخامنشیان هووج یا خوجستان یا همان هوجستان خوانده می‌شود. خوز به معنی نیشکر و خوزستان به زبان ایلامی شکرستان است. در زمان اردوان چهارم از سلسله اشکانی اهواز مدتی پایتخت بوده‌است در جنگ اردشیر بابکان و اردوان پنجم که در رامهرمز صورت گرفت و اردشیر بر اردوان غلبه کرد اهواز صدمات بسیاری دید. اردشیر بابکان موسس دودمان ساسانیان در محل قدیمی شهر اهواز دو شهر بنا نهاد که در یکی از آنها بازاریان سکونت داشتند و در دیگری بزرگان و اشراف. در زمان ساسانیان بویژه در زمان اردشیر بابکان و پسرش شاپور اول بر روی کارون در حدود اهواز سدهای زیادی ساخته شد از جمله سد اهواز یا بند اهواز که به سد خداآفرید هم معروف بود و توسط اردشیر بابکان ساخته شد.

کانالهای آبیاری و نهرهای مختلف که از سد مذکور منشعب شده بود باعث آبیاری کشتزارها و نخلستانها و در نهایت سرسبزی و خرمی اهواز شده بود مثل نهر شا هجرد که در بالای سد اهواز از کارون جدا می‌شد و از داخل بخش قدیمی شهر عبور می‌کرد و آن را به دو بخش تقسیم می‌کرد: بخشی که بین نهر شاهجرد و رود  مسرقان) گرگر) بود که اصل شهر اهواز و در واقع هسته اولیه و بافت قدیمی شهر و در حدود کوهپایه واقع شده بود. حدود محله کارون کنونی اهواز و منبع آب و بازار و مسجد جامع شهر آنجا بود لذا آن را مدینه یا شهر می‌گفتند و در قسمت شرق نهر شا هجرد بود و قسمت دیگر به نام الجزیره یا جزیره که بین شا هجرد و کارون اصلی واقع شده بود نامیده می‌شد و در واقع بخش غربی اهواز قدیم بود (حدود بخش مرکزی و کنونی شهر مثل باغ شیخ و نادری و ۳۰ متری و باغ معین و خیابان۲۴ متری) آثار نهر شا هجرد هم اکنون در محله اهواز قدیم کنونی بین خزعلیه (خرم کوشک) و اهواز وجود دارد .

جغرافیای خرمشهر

خرمشهر در جنوب غربی اهواز ، غرب بندر ماهشهر و شمال غربی آبادان در طول جغرافیایی 48 درجه و 11 دقیقه و عرض جغرافیایی 3 درجه و 25 دقیقه واقع شده است .شهرستان خرمشهر با مساحت 4552 کیلومتر مربع ، در منتهی الیه جنوب غربی استان خوزستان و در محل تلاقی رود  کارون و اروند رود واقع شده و از مهم ترین شهرهای این استان است که در 18 کیلومتری شهر آبادان قرار دارد . این شهرستان از شمال به اهواز ، از شرق به شادگان ، از جنوب به آبادان  و از غرب به اروند رود محدود است . شهرستان خرمشهر به طور کلی دشت و شوره زار است  و ارتفاعات مهمی ندارد . فقط در جنوب شرقی آن کوه میشان بع ارتفاع 250 متر دیده می شود . مهم ترین رود این شهرستان کارون است که از وس این شهرستان می گذرد  و در نزدیکی خرمشهر به اروند رود می پیوندد . آب آشامیدنی شهر از رودخانه های کارون ، اروند رود و بهمنشیر تأمین می گردد. شهرستان خرمشهر دارای 2 بخش مرکزی  مینو است و ساکنین آن عموماً به کار در بخش خدمات ، کشاورزی (خرما و مرکبات ) ، حرفه های عبا بافی و حصیر بافی و همچنین در کارهای صنعتی اشتغال دارند . بندر خرمشهر در آخرین نقطه سرحدی غربی کرانه خوزستان قرار دارد  و بار انداز و اسکله های آن در دهانه اروند رود ، ایران را از عراق حدا می کند . خرمشهر از دو سده قبل همواره به دلیل موقعیت جغرافیایی و تجاری خود و به دلیل ارتباط با دریای آزاد ، ثروت عظیمی را در خود جای داده است . وجود تجارتخانه های بزرگ کشتیرانی در این شهر مورد توجه استعمار گران قرار داشته است . خرمشهر یک بندر تجاری است که اغلب مردمان آن غیر بومی اند و از شهرهای دیگر به آنجا مهاجرت کرده اند . بومیان منطقه که زبان محاوره شان عربی است بیشتر به کشت و برداشت خرما اشتغال دارند و در زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 ه .ش حدود 220 هزار نفر جمعیت داشته است .
(عباس ، تیموری ، و اما خرمشهر ، مشهد ، انتشارات سخن گستر ، 1386 ، ص 18 )

استان خوزستان

استان خوزستان با مساحت ۶۴۲۳۶ کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران و در محدوده ۴۷ درجه و ۴۲ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۹ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۲۹ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۵۸ دقیقه شمالی از خط استوا قراردارد این استان از شمال به استان لرستان و از شمال شرقی به استان اصفهان از شمال غربی به استان ایلام از شرق و جنوب شرقی به استان چهارمحال و بختیاری و استان کهکیلویه و بویراحمد و از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود.

استان خوزستان دارای 20 شهرستان و47 شهر و46 بخش و126 دهستان می‌‌باشد. این استان با جمعیت ۳۷۴۶۷۷۲ نفر دارای ۶۴۴۰۴۰ خانوار می‌‌باشد.

اروند کنار...

اروند کنار يکي از بخش هاي آبادان است که در جنوب شرقي آبادان و در انتهاي جاده ي آسفالت آبادان -اروند کنار واقع شده است. اين منطقه شاهد يکي از موفق ترين و بزرگترين نبردهاي دوران دفاع مقدس مي باشد. در عمليات والفجر 8 غواصان خط شکن شبانه از اروندکنار گذشته، خط دشمن را شکسته و موفق به آزادسازي منطقه فاو شدند. هدف از اين عمليات تصرف فاو و تهديد بصره از جنوب،انسداد راه ورود عراق به خليج فارس بوده است. اين عمليات ضربه مهلکي بر کمر ارتش بعث وارد آورد.

اگر عراق را سرزميني مثلثي شکل فرض نماييم، فاو در منتهي‌اليه ضلع شرقي آن چسبيده به خليج‌فارس قرار دارد. مهمترين شهر عراق نزديک به فاو، بصره مي‌باشد. ضمن آنکه شهرهاي ابوالحسيب، زيبر، صفوان و ام‌القصر همگي در اين منطقه واقع شده‌اند.